Cytaty Księga śmiechu i zapomnienia - Milan Kundera

Człowiek, mimo że sam jest śmiertelny, nie potrafi sobie wyobrazić ani końca przestrzeni, ani końca czasu, ani końca historii, ani końca narodu; żyje stale w domniemanej nieskończoności.

Ludzie zafascynowani ideą postępu nie przypuszczają, że każda droga naprzód jest jednocześnie drogą ku końcowi i że w radosnych hasłach "dalej" i "naprzód" słychać w sposób zmysłowy głos śmierci, która wabi nas, abyśmy się pospieszyli.

W studencie mieszała się rozkosz człowieka, który jest kochany absolutnie, z wściekłością ciała, które zostało odrzucone. A żona rzeźnika nie przestawała, go trzymać za jego miłosną broń, lecz nie tak, żeby kilkoma prostymi ruchami zastąpić mu akt miłosny, którego pragnął, ale w ten sposób, jakby trzymała coś drogocennego i kruchego, coś, czego nie chce uszkodzić i pragnie na długo zachować wyprostowane i twarde.

Jan wmawia sobie: na początku erotycznego wieku mężczyzny jest podniecenie bez rozkoszy, a na końcu - rozkosz bez podniecenia.

Jeśli Jan sam dla siebie zdefiniował granicę jako maksymalną ilość dopuszczalnej powtarzalności, to muszę go poprawić: granica nie jest produktem powtarzania. Powtarzanie, to tylko jeden ze sposobów uczynienia granicy widzialną. Linia granicy pokryta jest pyłem, a powtarzanie to ruch ręki, która odgarnia ten pył.

Uwielbia ją jako mądrą, wierną, wyjątkową przyjaciółkę, a nie jako kochankę. Ale nie sposób było oddzielić przyjaciółkę od kochanki. Za każdym razem, kiedy się spotykali, siedzieli razem długo w nocy; Edwina piła, mówiła, pouczała, a kiedy już Jan był zupełnie nieprzytomny ze zmęczenia, nagle milkła i na jej twarzy pojawiał się spokojny, błogi uśmiech. W tym momencie Jan, jakby kierowany jakąś tajemniczą siłą, dotykał jej piersi, a ona wstawała i zaczynała się rozbierać.

Kiedy Tamina była bardzo młoda, śmierć ukazywała jej się wyłącznie pod pierwszą postacią - jako nicość, a strach przed śmiercią (wtedy niezbyt konkretny) oznaczał obawę, że kiedyś przestanie się istnieć. Ta obawa w ciągu dalszego życia zmniejszała się i niemal zniknęła (myśl, że pewnego dnia nie zobaczy nieba czy drzew, już jej nie przerażała), za to czym dalej, tym więcej myślała o tej drugiej, materialnej stronie śmierci: bała się zostać trupem.

Przyjaciel Hubl powiedziałby w tej chwili, że w takim razie nikt nas bardziej nie kocha od policji. Jest to prawda. Tak jak każde na górze ma swoje przeciwieństwo na dole, tak i zainteresowanie miłości posiada swój negatyw w ciekawości policji. Czasem człowiek może się pomylić, co jest dołem, a co górą, i potrafię sobie wyobrazić, że ludzie samotni mogą pragnąć, by czasami wzięto ich na przesłuchanie w komisariacie, by w ten sposób móc komuś o sobie opowiadać.

Adoratorzy, czyli poeci, zawsze stanowią wspaniały łup dla histeryczek, które wiedzą, że nie zostaną przez nich spoliczkowane. Adoratorzy są bezbronni wobec kobiet, ponieważ nigdy nie przekroczyli cienia swej matki. W każdej upatrują wysłanniczki matki i dlatego im się podporządkowują. Spódnice ich matek unoszą się nad nimi jak horyzont nieba.

Obie kobiety dostroiły się do jego dzikości, a on wkrótce przeszedł od pani Nory do Markety, potem znów do pani Nory i z powrotem. Kiedy trwało to już bardzo długo, musiał chwilę odpocząć. Czuł się wspaniale, był silny jak nigdy dotąd. Opadł na fotel i patrzył na obie kobiety leżące przed nim na szerokim tapczanie. W tej krótkiej chwili dla złapania oddechu nie widział przed sobą pani Nory, lecz dwie swoje stare przyjaciółki, świadków jego życia, Marketę i Ewę, i czuł się jak wielki szachista, który właśnie pokonał partnerów na dwóch szachownicach.

Rozmawialiśmy o muzyce, lecz była to szczególna rozmowa pomiędzy tym, kto nie wiedział nic i znał wiele słów, a tym, kto wiedział wszystko, lecz nie znał żadnego słowa.