Cytaty - Władysław Tatarkiewicz

Żył kiedyś w Indiach – opowiada Wolter – bramin bardzo uczony i mądry, który jednak widząc niepewność swej wiedzy czuł się z tego powodu nieszczęśliwy. A mieszkała obok niego stara kobieta, nie rozumująca i wierząca ślepo; i była szczęśliwa. Bramin widział jej szczęście. Wszakże nie chciał być na jej miejscu; nie chciał być szczęśliwy pod warunkiem, że musiałby być głupi.(...) Wydawałoby się, że najbardziej jesteśmy przywiązani do szczęścia. Tymczasem okazuje się, że do rozumu jeszcze więcej.

Gdy człowiekowi życie dało dużo, a nawet zdawałoby się, że dało wszystko potrzebne do szczęścia, to wtedy właśnie myślą szuka, czego mu może być brak; gdy uparcie szuka, to wreszcie znajduje, a gdy znajduje - nie jest szczęśliwy.

Prawdziwe szczęście wyrasta w podobnych warunkach psychicznych jak nieszczęście. „Tylko szczęśliwy być może nieszczęśliwy”,
bo tylko ten, kto ma życie dość pogłębione i nasilone, może być szczęśliwy i tylko on może być nieszczęśliwy;
bo życie innych ludzi przechodzi w stanach obojętnych, mniej lub więcej przyjemnych lub przykrych, ale ani szczęśliwych, ani nieszczęśliwych.
A i zewnętrzne warunki szczęścia i nieszczęścia są pod pewnym względem podobne: w życiu przeciążonym monotonną, mechaniczną pracą, która nie daje chwili do zastanowienia się nad własnym losem, nie ma miejsca na szczęście, ale także i na nieszczęście.

Młoda dziewczyna z inteligencji, która podczas wojny pracowała jako robotnica fabryczna, mówiła: „Nie jestem ani szczęśliwa, ani nieszczęśliwa; jestem na to zbyt zmęczona”.

Jak powiada Proust, śmierć milionów nie znanych nam, dalekich ludzi, jest nam ostatecznie mniej przykra niż przeciąg, który na nas samych zawieje.

Cierpienia zależą nie tylko od warunków, w jakich człowiek żyje, ale także od usposobienia. I przez to nie są proporcjonalne do wywołujących je powodów.

Do szczęścia należą dwie rzeczy: wieść życie, z którego jest się zadowolonym i być zadowolonym z życia, które się wiedzie.

Sztuka jest odtwarzaniem rzeczy, bądź konstruowaniem form, bądź wyrażaniem przeżyć - jeśli wytwór tego odtwarzania, konstruowania, wyrażania jest zdolny zachwycać bądź wzruszać, bądź wstrząsać.

Oto światem zewnętrznym możemy kierować dość swobodnie, poddaje się on naszej woli i wielokrotnie możemy go kształtować tak, jak to jest potrzebne do naszego szczęścia. Natomiast kierować własną psychika jest właśnie bez porównania trudniej, a nieraz jest to wręcz niemożliwe.

Aby człowiek mógł być zadowolony z życia, jednym z najistotniejszych warunków jest, aby był przekonany, ze ma ono jakiś sens, jakaś wartość.

Samotność jest przyjemnością dla tych, którzy jej pragną i męką dla tych, co są do niej zmuszeni.