Cytaty - Franz Kafka

Bardziej intensywna bliskość może w ogóle nie istnieje, następnym stopniem byłoby już wzajemne przeniknięcie.

Twoja wiara wiodąca Cię przez życie opierała się na tym, że wierzyłeś w bezwarunkową poprawność sądów pewnej określonej klasy społeczeństwa żydowskiego, a więc właściwie, ponieważ te opinie przynależały do Twej istoty, wierzyłeś sobie samemu.

Nie chcę przez to powiedzieć, że sam nie przeżyłeś nic tak ważnego, wręcz odwrotnie, Twoje życie było bogatsze, bardziej wypełnione troskami i trudniejsze niż moje, ale właśnie dlatego nie wydarzyło ci się nic w tym rodzaju. To tak jak wtedy, gdy ktoś pokona pięć małych schodków, a drugi tylko jeden, ale ten jeden stopień, przynajmniej dla niego, jest tak wysoki jak tamte pięć razem; a pierwszy pokona nie tylko tych pięć, ale jeszcze setki i tysiące następnych, będzie wiódł bujne i bardzo wyczerpujące życie, ale żaden ze stopni, na które wszedł, nie będzie miał dla niego takiego znaczenia, jak dla tego drugiego ten jeden stopień, pierwszy, wysoki, niemożliwy do pokonania, na który on nie wejdzie i którego oczywiście również nie przekroczy.

I właśnie Ty strącałeś mnie w kilkoma słowami, tak jakbym był do tego przeznaczony, w ten brud. Gdyby więc świat składał się tylko z Ciebie i ze mnie, wyobrażenie, którego byłem bardzo bliski, to wtedy czystość tego świata kończyłaby się na Tobie, a ode mnie zaczynałby się mocą Twego słowa brud.

Szczególnie wstrętne było mi jej skąpstwo, ponieważ mnie cechowało w jeszcze większym stopniu. Skąpstwo jest przecież jedną z najbardziej niepodważalnych oznak głębokiego nieszczęścia; tak bardzo byłem niepewny wszystkich rzeczy, że faktycznie posiadałem tylko to, co miałem już w rękach lub trzymałem w ustach albo gdy co najmniej było to w drodze ku nim, I to właśnie najchętniej ona mi zabierała, ona, która była w tak podobnej sytuacji.

Prawdą również jest, że rzeczywiście ani razu mnie nie uderzyłeś. Ale wrzask, Twoja czerwona twarz, pośpieszne odpinanie szelek i to, że wisiały gotowe na oparciu krzesła - były dla mnie chyba bardziej przykre. Jakby ktoś miał być powieszony. Gdyby go powieszono naprawdę, umarłby, i na tym koniec. Jeżeli jednak najpierw musi przeżyć wszystkie przygotowania do egzekucji, a dopiero gdy mu stryczek zwisa przed twarzą, ma dowiedzieć się o ułaskawieniu, to może się przez całe życie z tego nie uleczyć.

Takich różnych obserwacji miałem oczywiście całą masę; cieszyłem się z nich, była to dla mnie okazja do kpin i żartów, czasem spostrzegałeś to, gniewałeś się z tego powodu, uważałeś za złośliwość, brak respektu, lecz wierzaj mi, dla mnie nie było to nic innego jak tylko nieudolna zresztą próba utrzymania się na powierzchni, żarty, jakie robi się z bogów i z królów, które nie tylko idą w parze z najgłębszym respektem, ale nawet stanowią jeden z jego wyrazów.

Nabrałeś dla mnie tajemniczych cech, właściwych wszystkim tyranom, których prawo opiera się na ich osobie, a nie na rozumie.

Cóż mogło znaczyć, że była odrobinę za chuda i za leciwa, że można było sobie wyobrazić włosy lepiej umyte; to są drobnostki w porównaniu z zaletami, jakie naprawdę miała, i ten, kogo te jej niedociągnięcia raziły, okazałby przez to tylko, że brak mu upodobania do ważniejszych rzeczy.

Wy, pokojówki, przywykłyście do podglądania przez dziurkę od klucza i stąd pochodzi wasz sposób myślenia, gdy ujrzycie naprawdę nic nie znaczący drobiazg, wnioskujecie o całości zarówno wspaniale, jak i fałszywie. Skutkiem tego ja na przykład w tym wypadku o wiele mniej wiem niż ty.

To, o czym dotychczas opowiadałaś, było tylko dowodem bezmyślnego ludzkiego lęku i uciechy z cudzego nieszczęścia oraz kruchości przyjaźni. Są to cechy, które można spotkać u wszystkich, a u twojego ojca oczywiście było to, tak przynajmniej mi się wydaje, dowodem pewnej małostkowości; czym właściwie był ów dyplom? Potwierdzeniem jego zdolności, których przecież przez to nie stracił, a jeśli naprawdę czyniły go one niezastąpionym, to tym lepiej.

Zapewne, jestem ignorantem, ale rzeczywistość w każdym razie istnieje i to jest dla mnie bardzo smutne; ma to jednak również i tę dobrą stronę, że nie orientujący się człowiek na więcej się odważa - i dlatego chętnie zniosę jeszcze przez jakiś czas tę moją ignorancję i jej niewątpliwie groźne skutki, póki mi starczy sił.