Cytaty Neurotyczna osobowość naszych czasów - Karen Horney

Gdy postawa uległości nie jest związana z żadną konkretną osobą czy instytucją, przybiera ona bardziej ogólną postać uległości wobec potencjalnych życzeń wszystkich ludzi i unikania wszystkiego, co mogłaby wzbudzić czyjąś niechęć czy złość. W takich wypadkach jednostka wypiera wszelkie własne żądania, wypiera krytykę wobec innych, pozwala się wykorzystywać, nie broniąc się, i gotowa jest pomagać ludziom w niezróżnicowany sposób. Czasem tacy ludzie zdają sobie sprawę z tego, że u podłoża ich działania leży lęk, ale najczęściej są tego zupełnie nieświadomi, mając głębokie przekonanie, że postępują tak w imię ideału altruizmu i samopoświęcenia się tak silnego, że prowadzącego do wyrzeczenia się własnych pragnień. Zarówno w przypadku określonej, jak i w ogólnej postaci uległości motto brzmi: „Jeżeli poddam się, nie zostanę skrzywdzony”.

Społeczeństwo wmawia człowiekowi, że jest on wolnym i niezależnym panem swego życia; „wielka gra, jaką jest życie” stoi przed nim otworem i może on zdobyć wszystko, czego chce, jeśli wykaże wystarczającą sprawność i włoży w to odpowiedni wysiłek. W rzeczywistości jednak większość ludzi ma w tym zakresie ograniczone możliwości. To, co się mówi żartobliwie o niemożliwości wybrania sobie rodziców, można swobodnie rozszerzyć na życie w ogóle – na wybór i powodzenie w zawodzie, wybór rozrywek czy partnera. Jednostka oscyluje przez to między poczuciem nieograniczonej swobody w kierowaniu swym losem a poczuciem absolutnej bezradności.

Miłość uległa w naszej kulturze przewartościowaniu ze względu na żywotne funkcje, jakie pełni. Tak jak i sukces, staje się ona złudzeniem, iluzorycznym lekarstwem na wszystkie problemy. Miłość sama w sobie nie jest złudzeniem, choć w naszej kulturze służy najczęściej za parawan dla spełnienia pragnień nie mających z nią nic wspólnego. Staje się jednak złudzeniem, gdy oczekujemy od niej więcej, niż może nam dać. Z kolei rola miłości w naszym systemie wartości służy do ukrycia tych czynników, z których wynika nasze nadmierne na nią zapotrzebowanie. Stąd powstaje dylemat, przed którym człowiek staje – a wciąż mam na myśli człowieka zdrowego – dylemat polegający na tym, że potrzebuje on bardzo wiele miłości, którą niezwykle trudno zdobyć.